27.4.2 Kookpunt en smeltpunt

De fase van een stof wordt bepaald door een “wedstrijd” tussen de warmtebeweging van atomen/moleculen enerzijds, en anderzijds de intermoleculaire krachten.

• Moleculen die zwaarder zijn en/of sterkere intermoleculaire krachten hebben, hebben een hoger kookpunt of smeltpunt. Zij zijn vloeibaar of vast bij kamertemperatuur.
• Moleculen die lichter zijn en/of zwakkere intermoleculaire krachten hebben, hebben een hoger kookpunt of smeltpunt. Zij zijn vloeibaar of gasvorming bij kamertemperatuur.

Voorbeelden: Vergelijk de kookpunten van de volgende stoffen:

• Cl₂S en H₂
• Cl₂S heeft een hoog kookpunt en is vloeibaar bij kamertemperatuur; H₂S heeft een lager kookpunt en is gasvormig bij kamertemperatuur. Het verschil is (1) dat Cl₂S veel zwaardere moleculen heeft en (2) Cl₂S polair is (omdat Cl sterk elektronegatief is), en dus dipoolkrachten heeft.
• H₂S en H₂
• Hoewel een H₂S-molecuul zwaarder is dan H₂O, zijn de intermoleculaire krachten veel zwakker in H₂S (er zijn geen waterstofbruggen). Dit verklaart waarom water vloeibaar is bij kamertemperatuur, maar H₂S gasvormig.
• C₃H₈ en C₂H₅
• Hoewel de moleculen ongeveer even zwaar zijn, heeft propaan een veel lager kookpunt: propaan is gasvormig bij kamertemperatuur maar ethanol is vloeibaar. Dit komt door dat propaan alleen vanderwaalskrachten heeft, terwijl ethanol waterstofbruggen vormt.