30.1.2 Meervoudige zuren en basen

De voorbeelden hierboven waren enkelvoudige (monoprotische) zuren en basen, die slechts één H+-ion afstaan of opnemen.

Een tweevoudig of diprotisch zuur kan twee H+-ionen afstaan; een tweevoudige of diprotische base kan twee H+-ionen opnemen. Een belangrijk voorbeeld is het koppel zwavelzuur / sulfaat:

$$\mathrm{H_2SO_4/HSO_4^-/SO_4^{2-}}.$$

De tussenliggende stof, HSO4 ofwel bisulfaat, kan als zuur én base functioneren. Het is een amfolyt. Welk gedrag men vindt, hangt af van de omstandigheden.

$$\mathrm{HSO_4^-+HCL \rightarrow H_2SO_4 + CL^-;}$$ $$\mathrm{HSO_4^-+NH_3 \rightarrow SO_4^{2-} + NH_4^+};$$

Er bestaan ook drievoudige of triprotische zuur/baseparen. Het belangrijkste is fosforzuur / fosfaat:

$$\mathrm{H_3PO_4 / H_2PO_4^- / HPO_4^{2-}/PO_4^3-},$$

waarbij het waterstoffosfaation H2PO4 en het diwaterstoffosfaation HPO42– weer amfolyten zijn.